Tahmini Okuma Süresi:6 Dakika

CHİLLER NE DEMEK?

"Chiller," genellikle bir tesisat veya endüstriyel süreçte kullanılan bir soğutma sistemini ifade eden bir terimdir. Bu sistemler, genellikle su veya başka bir soğutucu akışkanın dolaştığı kapalı bir devre içerir.

Chiller'lar, birçok farklı uygulamada kullanılabilirler, örneğin:

Klima Sistemleri: Büyük binalar, alışveriş merkezleri, hastaneler ve endüstriyel tesisler gibi geniş alanları soğutmak için kullanılır.

Endüstriyel Süreç Soğutma: Üretim tesislerinde, kimyasal işlemlerde veya makine soğutmasında kullanılır.

Tıbbi Görüntüleme Cihazları: MR cihazları gibi tıbbi görüntüleme ekipmanlarının soğutulmasında kullanılabilir.

Lazer Soğutma: Yüksek enerjili lazer sistemlerinin soğutulmasında kullanılabilir.

Chiller'lar, soğutma işlemi için genellikle yoğuşan bir gazın kompresör ve genleşme döngüsünü kullanır. Bu döngü, sıvı soğutucunun buharlaşması ve yoğunlaşması yoluyla ısı alışverişini sağlar. Bu sayede, belirli bir alanın sıcaklığını düşürmek veya bir sürecin sıcaklığını kontrol etmek mümkün olur.

Chiller sistemini oluşturan, bütün hale getiren materyaller şu şekildedir:

-Kompresör

-Genleşme vanası

-Evaporatör

-Kondenser

CHİLLER SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIR?

Chiller çalışma prensibi; chiller (soğutma) sistemleri kompresörde ısınan ve sıkıştırılan gazın kondanserde soğutulması ile çalışır. Genleşme vanasından geçen gazın basıncıyla sıcaklığı düşer bununla birlikte sıvılaşır. Daha sonra evaporatörden geçerken soğuması istenilen sıvının üzerinden ısıyı alıp düşük basınçla gaz halinde kompresöre iner ve yeniden sıkıştırılır. Çalışma prensibi bu şekilde sürekli devam etmektedir. 

CHİLLER ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Chiller çeşitleri ikiye ayrılır. Bunlar;

1.Hava Soğutmalı

2.Su Soğutmalı

    Dünya genelinde ve ülkemizde etkin kullanımı olan ve yaygın olarak tercih edilen iki ayrı chiller haricinde heat pump chiller, 4 borulu chiller, free coolind chiller sistemleri de kullanılır. Fakat en etkili olanlar aşağıdaki başlıkta yer alan soğutma cihazlarıdır.

1.HAVA SOĞUTMALI CHİLLER 

Chiller çeşitleri arasındaki ayrım ısı kaynağının ne yönde olduğudur. Gelen ısı havaya atıldığında bu olaya hava kaynaklı soğutma sistemi denilmektedir. Hava soğutmalı chiller cihazlarının çalışma şekli, chiller cihazının içerisinde bulunan soğutucu gazın, kompresör ve evaporatör sayesinde kazandığı enerjiyi hava soğutmalı bataryalar yardımıyla atması şeklinde çalışmaktadır.

Bu işlemi biraz daha açacak olursak; kompresörde sıkıştırılan ve yüksek sıcaklıkta olan gaz halindeki soğutucu sıvı (akışkan) kondansere gönderiliyor. Fanlar aracılığıyla batarya üzerinde hava akışı sağlanarak ısı geçişi sağlanılıyor. Bu sayede gaz üzerinde bulunan ısının havaya atılmasıyla soğutma işlemi gerçekleştirilmiş olmaktadır. 

Avantajları: Daha az verim sağlanılan hava soğutmalı chiller cihazları bazı durumlarda daha çok tercih edilmektedir. Tercih edilmesinin sebepleri şu şekildedir;

+ Elektriğin uygun maliyetle ve sınırsız kullanım hakkı olması

+ Bulunduğu bölgenin çok soğuk olması 

+ Tercih eden firmaların alan yetersizliği sebebiyle soğutma sistemlerinin dışarıda bulundurma zorunluluğu olması

+ Kış aylarında soğutma gruplarının çalışma zorunluluğu olması sebebiyle çok yoğun tercih edilmektedir. 

2.SU SOĞUTMALI CHİLLER

Su soğutmalı chiller sisteminde, hava soğutmalı chiller sisteminden farklı olarak kondenser devresinde bulunan sıcak gaz su ile soğutulmaktadır.

Gazın soğutulması için Shell and tube (kovan tipi) ya da plakalı tip (heat exchanger) ısı değiştiriciler kullanılmaktadır. Kondanser hacminin bir bölümünde soğutma kulesi bulunur ve soğutma kulesinde su dolaşır. Konsander iç hacminin bir diğer bölümünde (kısmında) sıcaklığı ve basıncı yüksek olan soğutucu akışkan (sıvı) bulunur. Bu sayede kondanser içerisinde bulunan gaz ve su birbirine temas etmeden ısı geçişinde bulunarak soğutucu akışkan ısısını suya verir ve yoğunlaşarak genleşme valfine gider.

Isınan su tekrardan soğutulmak için soğutma kulesine gönderilir. Bu sayede su soğutmalı işlem gerçekleşir.

HAVA VE SU SOĞUTMALI CHİLLER KARŞILAŞTIRMASI 

-Su soğutmalı chiller sisteminin hava soğutmalı chiller sistemlerine göre daha fazla enerji verimliliği bulunmaktadır. 

-Hava soğutmalı chiller sistemleri hava koşulları ve atmosfere göre açık olan binaların bahçelerinde veya çatılarında yer alırken, su soğutmalı chiller sistemleri için mekan fark etmemektedir. 

-Hava soğutmalı chiller tek parça halindedir. Su soğutmalı chillere göre mekanik parçalar açısından daha azdır. Bu özellik sayesinde hava soğutmalı chiller sistemlerinin bakımları daha kolay ve avantajlıdır. 

-Hava şartlarına bağlı olarak çalışma performansı değişebilen hava soğutmalı chiller sistemleri çok sıcak olan havalarda soğutma yapamaz hale gelebilmektedir. Bu aksiliklerin oluşmaması adına genellikle su soğutmalı chiller sistemlerinin kullanımı tavsiye edilmektedir. 

-Her iki soğutma sistemininde çalışma prensipleri karşılaştırıldığında su soğutmalı chiller sisteminden daha fazla verim alınabilmektedir.

-Su soğutmalı chiller cihazının kondenzasyon basıncı diğer cihaza göre %25 daha azdır.

-Su soğutmalı chiller cihazı ünitelerinin kompresörleri, hava soğutmalı chillere göre yaklaşık %16-36 arasında daha az enerji tüketmektedir.

-Su soğutmalı chiller cihazının hacmi hava soğutmalı chiller cihazlarına göre yüksek oranla daha hafiftir.

-Su soğutmalı chiller cihazları işletmeler için maliyet açısından yaklaşıldığında daha avantajlı olacaktır.

+ Heat Pump Chiller Nedir: Evsel tip ısı pompaları cihazlarından daha kapsamlı çeşididir. Bu chiller türleri yazın soğutma kışın ısıtma özelliğine sahiptir. Bu cihazların üzerinde dört adet vana bulunur. Kompresörden gelen sıcak gaz, ısıtma talepli kullanılıyorsa evaporatöre, soğutma talepli kullanılıyorsa kondansere gönderilir.

+ 4 Borulu Chiller Nedir: Bu chiller cihazının 4 adet borusu bulunmaktadır. Borulardan ikisi sıcak su gidiş-geliş, diğer iki borusu ise soğuk su gidiş-geliştir. İsteğe bağlı olarak yalnızca ısıtma veya soğutma yapabilmektedir. 4 borulu chiller sisteminde tamamen birbirinden farklı alanlarda aynı konfor uygulaması sağlanabilmektedir. Bu tür sistemler yoğunlukla sanayilerde tercih edilmektedir.

CHİLLER SİSTEMLERİ KULLANIM ALANLARI NERELERDİR?

Chiller kullanım alanları; Kapalı devre sanayi tesislerinde (fabrika vb.), matbaa sanayi, pastörize sanayi, tekstil ve iplik sanayi, ilaç sanayi, ayakkabı taban sanayi, plastik enjeksiyn makineleri, metal enjeksiyon makineleri, şoklama sistemleri, terlik sanayisi, kaplama banyoları, akstürler, boru, kablo vb. sistemler, gıda sanayi, soğuk hava depoculuğu, iklimlendirme sistemleri, MR cihazları, lazer ile işlem yapılan cihazlar, kaynak hatları, ekstruderlar, hidrolik yağı, perdah makinaları, silindir merdaneler, kompakt dizayn, sıcak ülkelerde hazır beton tesislerinde beton suyunun soğutulmasında da yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. 

CHİLLER BAKIMI NASIL OLMAKTADIR?

Chiller soğutma sistemlerini kullanmakta olan firmaların düzenli bir şekilde periyodik bakımının yaptırılmasına dikkat etmeleri gerekmektedir. Bakımlarının yapılmaması halinde eşanjör tıkanmaları ve eşanjör içerisinde yer alan bakır borularının patlamasıyla yüksek dereceli maddi hasarlar oluşabilmektedir. Her hangi bir mekanik parçasına zarar gelen chiller sistemlerinin tüm mekanik parçaları bu durumdan etkilenebilmektedir. Bu yüzden düzenli bakım yapılmasına önem verilmelidir.

CHİLLER SİSTEMİNİN ENERJİ TÜKETİMİ NASILDIR?

Chiller sisteminin enerji tüketimi; yukarıda da belirttiğimiz gibi su soğutmalı chiller ünitelerinin kompresörleri, hava soğutmalı chillere göre yaklaşık %16-36 arasında daha az enerji tüketmektedir. Bununla beraber su soğutmalı chiller cihazları, tüm pompalar ve su kulesi fanlarının çektiği güçler dahil edilse bile, hava soğutmalı chiller cihazlarına oranla %17-30 arası oranla daha az elektrik enerjisi tüketmektedir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

+Chiller; soğutma sistemleri anlamına gelmektedir.

+ Chiller ne işe yarar?

+Soğutma veya ısıtma görevi gören cihazlardır. Detaylı bilgi için makalemizi incelemenizi rica ederiz.

Yazar:Erdal Bülbül

Tavsiye Yazı  Soğuk Hava Deposu Nedir [Tüm Bilmeniz Gerekenler] 

Tavsiye Yazı  Reyon Dolabı İmalatı Fiyatları 

Tavsiye Yazı  Soğuk Hava Deposu İmalatı - Kurulumu - Fiyatları

---

• Beğendim Paylaşıyorum